Reizen is een essentieel deel van mijn leven. Ik heb namelijk de onbedwingbare drang om zoveel mogelijk moois in deze wereld als een spons te absorberen en vervolgens met anderen te delen middels mijn foto’s en verhalen. 
Misschien omdat ik inmiddels 'van een zekere leeftijd’ ben, ervaar ik daarbij een zeker gevoel van haast, omdat het voor mij lijkt alsof de wereld steeds sneller verandert, vaak helaas in een richting die ik niet perse mooi of goed vind.  
‘Alles van waarde is weerloos’… en zo kijk ik soms melancholisch en nostalgisch toe hoe veel mooie plekken en dingen in de wereld onontkoombaar en onomkeerbaar bezwijken onder wat geld, commercie en kortzichtig winstbejag teweeg kunnen brengen.
Misschien is dat het wel, dat ik met mijn foto’s stukjes van de wereld zoals ik em ken en waarvan ik hou, probeer vast te houden. En heb ik moeite met het onvermijdelijke loslaten dat bij nu eenmaal bij verandering hoort.

In de loop der jaren ben ik in en rond huis vaker dingen kwijtgeraakt of verloren. Soms me bewust van waar en hoe dat gebeurde, vaak echter op mysterieuze, niet te achterhalen manieren.
 
Op reis lijkt dit fenomeen zich de laatste jaren steeds extremer voor te doen.

Indonesië 2018: Maaike laat achtereenvolgens haar gloednieuwe B&W noise-cancelling-over-ear-koptelefoon in een taxi liggen, vergeet haar Macbook in haar hotelkamer en raakt haar iPhone kwijt tijdens een gehaast aan boord rennen van een ferry.
En dan mijn trieste wapenfeiten van dit jaar: een oude iPhone op Schiphol bij de gate laten liggen, een iPad mini en nieuwe Kindle ebookreader op een franse hotelkamer achtergelaten, mijn oude Kindle waarschijnlijk in een hutje in de Nepalese bergen in de haast vergeten en tot besluit, het tot op de dag van vandaag op onverklaarbare wijze verdwijnen van mijn geliefde donsjack.

De talloze merinowollen Icebreaker sokken, onderbroeken, t-shirts en vesten laat ik maar even buiten beschouwing, maar you get the picture: alle spullies bij elkaar gaat het toch om een lieve som roepies. 

Op zich geef ik niet veel om geld. Geldtekort is vervelend en verder is geld om uit te geven en van te leven, wat mij betreft. Maar ik kan slecht tegen geld verspillen of zinloos verliezen. Ik schiet dan ook flink in de stress van al die verloren spullen. Een giftige mix van machteloze woede en zelfverwijt giert door mijn lijf en brengt het minst fraaie deel van mezelf naar boven.  En na de initiële drama- en razernijbui, kan ik soms nog dagen erna blijven doormokken. En er bij tijd en wijle zelfs steeds op terugkomen, mezelf kwellend met de zinloze vraag waarom mij dit moest overkomen, waarom ik zo gestraft word en welke les hier dan uit geleerd moet worden.

Maaike niet. Als de bodhisattva die ze nu eenmaal is, heeft zij van nature het onthecht zijn veel beter onder de knie dan ik. Op de laatste ochtend van ons verblijf in Nepal legt ze het me nog een keer uit aan de hand van een boek over Indiase legendes, goden en filosofie. Ze vertelt me het verhaal van koning Kubera van Lanka, die op enig moment zijn hele koninkrijk en al zijn rijkdom kwijtraakt en daar diep verdrietig van is. Ganesha ontfermt zich over hem, maar hij blijft klagen en lijden onder het verlies van het vele moois dat hij ooit bezat. Op een dag plukt Parvati zijn rechteroog uit en vervuld van pijn en afschuw vraagt hij waarom ze dat -in godsnaam- deed. Haar antwoord -dat hij blijkbaar gelooft dat hij zijn materiële bezittingen is en niet ziet wat werkelijk van waarde is in het leven- brengt hem tot inzicht en daarmee vrede.

Tien minuten later lopen we de tuin van ons hotel in om wat laatste foto’s op deze mooie plek te maken. Als ik Maaike vraag een bepaalde pose op een fotogeniek bruggetje aan te nemen, laat ze haar nieuwe ebookreader in de visvijver vallen.

En terwijl ik met het Indiase verhaal van koning Kubera in mijn hoofd, probeer niet helemaal in de stress te schieten, geeft Maaike wederom een demonstratie van een mooi staaltje loslaten.

I’m impressed.

Epiloog:
Maaike’s koptelefoon werd door de taxichauffeur naar ons hotel gebracht, haar Macbook werd door de hotel-eigenaar bij ons volgende hotel bezorgd en ook haar iPhone kwam weer terecht. Ik zocht 10 minuten tevergeefs in de modder en het ijskoude water en uiteindelijk viste een hotelmedewerker met één greep haar ebookreader uit de vijver. Na een dagje drogen deed ie het weer.

Mijn iPad, iPhone, ebookreaders (meervoud) en donsjack daarentegen, zijn nooit meer boven water gekomen. 
Saillant detail: na aanvankelijke blijdschap naar aanleiding van een telefoontje met een boekenwinkel dat mijn donsjack daar gevonden was, bleek het bij aankomst te gaan om Maaike’s donsjack. 
Waarvan ze niet eens wist dat ze die verloren had. I kid you not.


En na enig gesputter denk ik dat ik nu dus wel een soort van idee van het verschil tussen verliezen en loslaten begin te bevatten. Benieuwd hoe me dat een volgende keer zal vergaan, Immers: ‘begrijpen of snappen is niet doen, alleen doen is doen!’  

Ik doe mn best.

Vorig jaar najaar zijn we spontaan naar Rügen aan de duitse Oostzeekust gereden voor een korte break in Coronatijd.
Wat een prachtig gebied! De natuur, de stadjes, de karakteristieke strandkorven en houten pieren…. mooi! Op de terugweg bleek Stralsund een aangename verrassing: een schitterende hanzestad met mooie oude gebouwen en een levendig havengebied. Daar ontstond het idee om ooit een rondreis langs de hanzesteden langs de kust te maken.

Nu de Coronacrisis tijdens ons sabbatical jaar voortduurt moeten we onze plannen constant bijstellen en is het motto ‘Wat kan er wél?’

Een roadtrip door Nederland, Duitsland, Polen, Lithouwen, Letland, Estland, Finland, Zweden en Denemarken leek te kunnen, dus na de tweede prik snel de Mini volgepakt met kleding en wandel- en kampeerspul en we waren ‘on the road’!

Na Kampen, Stavoren en Hindeloopen aan de (voormalige) Zuiderzee volgden we de Oostzeekust via Lübeck, Wismar, Rostock, Stralsund en Greifswald. Met name Lübeck maakte indruk met de UNESCO Heritage oude stadskern met prachtige gebouwen en kerken en kathedralen. Het valt mij in Duitsland vaak op hoe schoon en netjes de steden en straten zijn, en hoe fijn dat is voor de sfeer. Ook weinig geschreeuw en herrie. Veel ingetogener en meer sociale controle dan in Nederland, maar dat kan ik soms wel waarderen.

Het voelde wel een beetje spannend om het vertrouwde Duitsland te verlaten en binnendoor naar het voor mij vreemde, nieuwe Polen, richting Szczecin (Stettin) te rijden. Prachtige, eindeloze bossen en graanvelden! Naast een andere munteenheid opeens een nieuwe taal op verkeersborden en menu’s terwijl alles er verder nog heel vertrouwd en bekend uitziet qua landschap, wegen, huizen. Heel vervreemdend om je in een vertrouwd ogende omgeving opeens onzeker te voelen omdat je de taal niet spreekt en niets kan lezen. Ook de stranden en duinen doen in zeker opzicht een beetje nederlands aan, met een ouderwetse jaren 80 vibe. Bewonderenswaardig: veel openbare toiletten op straat en straatprullebakken met 4 aparte zakken voor gescheiden inzameling. Schoon en netjes overal!

Vervolgens via Slupsk door naar Gdansk (Danzig) en wát een indrukwekkende stad is dat! We vielen met onze neus in de festival-boter en de stad bruiste van vrolijke en ontspannen energie. Wederom prachtige gebouwen, pleinen, kerken en kathedralen! Het vervreemdende zit er hier misschien wel in dat de pakhuizen aan de haven enigzins op Amsterdam lijken. Er blijken dan ook inderdaad nederlandse architecten ingehuurd te zijn destijds.

Hierna verder oostwaarts -en vanwege geen visa met een boog om de russische enclave Kalinigrad heen- door het prachtige merengebied Mazurië, naar Lithouwen. Eerste kennismaking bij de grens: een lange file vanwege een enorm convooi met een groot aantal tanks, wellicht vanwege de gespannen situatie bij de grens met Wit Rusland? Ook hier aanvankelijk een vertrouwd aanvoelend, bijna nederlands, aandoend landschap langs de snelweg, maar al snel echt gevoel toch echt in een ander land, een ander deel van de wereld te zijn. Kaarsrechte wegen door soms vlak en soms glooiend landschap en voor we in Vilnius aankomen pikken we nog even het Trakai kasteel mee. Vilnius doet na de drukke energie van Gdansk leeg en loom aan. Brede straten, ook hier weer smetteloos schoon, vele e-steps die overal doorheen zoeven en je als voetganger soms van de sokken rijden. Kleurige, bijna kitscherige gebouwen, wederom schitterende kerken en kathedralen, en ook hier weer een fijne sfeer!

Na dik twee weken on the road en vele stadswandelingen, krijgen we na Vilnius behoefte aan rust en natuur, dus na een korte stop in Kaunas blijkt de omweg naar de Kruisberg toch te veel en rijden we meteen door naar Klaipeda en de Koerse Haf (Corunian Spit):. Een uniek natuurgebied, deze smalle landtong in de Baltische Zee, en inderdaad weldadig rustig, zeker nadat op zondag veel campinggasten weer vertrekken.

Wat een bijzondere ervaring is het om zo ongehaast, met eigen vervoer, de kust te volgen en relatief langzaam van het ene land naar het andere land te reizen. Het landschap langzaam te zien veranderen. Te zien hoe elk volk er toch net weer anders uitziet qua trekken en kleding en gedrag. En het verschil in taal: duits nog heel vertrouwd, pools met de tongbrekende medeklinkers en het Lithouwse schrift dat eruit ziet als grieks… Zo ver van huis opeens weer met euro’s betalen, lezen dat het centrum van Europa in Lithouwen ligt en beseffen dat we opeens in een andere tijdzone zijn… het draagt allemaal bij aan een gevoel van vervreemding, zeker omdat de wegen, de verkeersborden en de mensen er eigenlijk allemaal heel ‘bekend’ uitzien… en toch ook weer niet… zeker qua netheid, beleefdheid en rust.

Misschien komt het wel omdat ik voorheen vooral veel gereisd heb in Azië en Zuid-Europa, waar de mensen en de omgeving, het klimaat en eigenlijk alles echt zo anders is, waardoor je je daar op instelt. De mix tussen vertrouwd en vervreemdend op deze reis is een geheel nieuwe ervaring: leuk!

Reizen in Coronatijd kan soms een uitdaging zijn. De lockdown in Kathmandu en uiteindelijk onze evacuatievlucht uit Nepal waren daar een goed voorbeeld van.

Eenmaal terug in Nederland begonnen de wandelspieren al snel weer te kriebelen en was het wederom een kwestie van ‘Wat kan er wél?’ Corfu bleek én ‘geel’, én betaalbaar én er bleek zo iets als de “Corfu Trail te bestaan. In pakweg anderhalve week een mooie route van 170 kilometer van het zuidelijkste puntje tot het uiterste noorden van het eiland. Klonk goed! En het was inderdaad een fantastische ervaring. Daarover later meer in een aparte post.

Voordat het zover was moesten er namelijk nog wat hobbeltjes overwonnen worden. Allereerst bleek toen we daadwerkelijk wilden boeken dat de tickets opeens flink duurder waren geworden in vergelijking met de eerste keer dat we keken, pakweg twee weken daarvoor. Toch maar geboekt want we waren ondertussen al behoorlijk enthousiast geworden. Voor de zekerheid ook nog even de site van de overheid gecheckt en ja hoor Corfu was nog steeds ‘geel’, geen quarantaine bij terugkomst en slechts een PCR-test 72 uur van te voren als vereiste.

Rugzakje snel ingepakt, taxi naar Schiphol geboekt en in alle vroegte redelijk vooraan in de rij bij het inchecken.
‘Mag ik uw PLF-formulier alstublieft?’ Huh, watte? ‘Uw PLF-formulier, dat u 24 uur van tevoren had moeten invullen!’ Euh, daar weet ik niks van. Maar dan doe ik dat nu ter plekke toch even alsnog? ‘Nee, dat kan niet en zonder dit formulier mag ik u niet aan boord laten.’

Afijn, het enige wat nog wel kon was zo snel mogelijk naar de Transavia-balie gaan om te kijken wat er nog te redden viel. We waren niet de enigen, zo bleek. Naar schatting meer dan 50 mensen zaten die dag in dezelfde situatie. De opties: de heenvlucht omboeken -a 70 euries per ticket- naar volgende week zelfde tijd en bestemming, of omboeken naar morgen, maar dan niet naar Corfu, maar naar Athene en dan zelf een (avond)vlucht van Athene naar Corfu regelen.

Dus, rugzak weer om, diep zuchtend terug naar Den Haag en de volgende ochtend wederom een taxi naar Schiphol. Nu mét PLF-formulier. Al met al een dure grap (en ja, op de Transavia site bleek het achteraf inderdaad genoemd te zijn, echter omdat ik de site van de overheid gecheckt had, had ik niet verder gekeken. Het bleek op die site overigens niet onder het kopje ‘Reischecklist, voorkom onaangename verrassingen!’ te staan, maar onder het kopje ‘Coronavirus’…

Hoe dan ook, flink wat euries armer en twee dagen minder dan gepland in Corfu, ben ik hierdoor toch mooi voor het eerst van mijn leven in Athene geweest en heb ik in alle rust een paar uur kunnen genieten van de stad met een mooi uitzicht op de Acropolis. En vanwege de internationale Corona-reisbeperkingen was het ook op Corfu op de trail en in de stadjes en dorpjes heerlijk rustig, zo zonder hordes feestvierende vakantiegangers.

Net als in Nepal eigenlijk.
Cruyffiaanse toestanden…

Toen we drie weken geleden nét op tijd voor de lockdown uit de bergen terug kwamen naar Kathmandu voelden we gek genoeg niet meteen de urgentie om halsoverkop een vlucht uit Nepal te boeken. Het vliegverkeer was nog niet opgeschort en, zo dachten we, als dat zou gebeuren zou het vast geen weken lang gaan duren voor er weer gevlogen zou mogen worden. En we hadden nog tijd: onze geplande terugvlucht was pas 10 juni.

Daarbij kwam een tijdje verplicht pas op de plaats ons eerlijk gezegd niet slecht uit. Even goed uitrusten na de enorme inspanningen van 40 dagen ruig onderweg, uitslapen, eten, zwemmen, hete douches, schone kleding, foto’s bewerken, schrijven, online cursussen doen…en dat op zo’n schitterende lokatie. Een prachtige tuin, een fraai zwembad, uitzicht op de heel dichtbij gelegen jungle, compleet met honderden apen, reeën, roofvogels. Een luxe kamer, van alle gemakken voorzien, goed eten, lief personeel, vijf lieve honden om mee te spelen… we hadden het slechter kunnen treffen!

Het was wel onwerkelijk en bizar om te beseffen dat we hier letterlijk in een bubble leefden waarin Corona gewoon niet leek te bestaan. Tuurlijk, alle personeel liep constant met mondkapjes en desinfecterende gel rond en we konden het terrein niet af, maar we waren de enige gasten en hadden zodoende het rijk voor onszelf en genoten volop van de rust en schoonheid die deze situatie ons bood.

Met ergens knagend in het achterhoofd toch wel de nieuwsberichten over de elke dag verder verslechterende situatie buiten de poort, nog geen tien kilometer verderop in het centrum van de stad. Heel onwerkelijk en moeilijk om echt voor te stellen.

Zoals verwacht werd de duur van de lockdown steeds verder verlengd en kwam er toch ook een opschorting van het vliegverkeer. Toen deze verlengd werd tot 31 mei begon het wel een beetje spannend te worden. We hadden ondertussen al wel met een schuin oog naar het wijzigen van onze geboekte terugvlucht gekeken maar van de prijzen werden we niet vrolijk. Dus dan toch maar hopen dat er weer gevlogen zou kunnen worden voor 10 juni?

En toen hoorden we eergisteren dat de EU bezig was met het faciliteren van een mogelijke repatriëringsvlucht voor achtergebleven Europeanen. Uiteraard een enorm prijzig verhaal, echter gezien de immer verslechterende situatie in Nepal -ook al voelt deze hier in op de compound van het resort nog steeds zo onwerkelijk- is dit waarschijnlijk wel de meest verstandige optie.

Dus nu is het opeens nog maar een paar daagjes voordat we uit Nepal vertrekken. Met mixed feelings en pijn in ons hart. Blij dat we veilig terug kunnen, maar ook nog niet echt klaar om het leven in Nederland weer op te pakken. En hoe dan ook nog steeds super dankbaar dat we in dit sabbatical year tóch naar Nepal konden reizen en voor de prachtige ervaring van de Great Himalayan Trail en al die lieve mensen die op ons pad zijn gekomen.

Laten we hopen dat deze coronacrisis zo snel mogelijk over zal zijn en dat alle Nepalezen -inclusief de geit op deze foto- hun mondmaskers weer veilig kunnen afdoen om weer met volle teugen frisse lucht te happen en hun leven in dit prachtige land weer op te kunnen pakken!

Raby, Bishnu, Rishi, Jacky, Ichcha, Thakur, Manisha, Kunsang, Subash, Dev… wat ons betreft geen vaarwel maar tot zo snel mogelijk weerziens!

22 Maart jongstleden stapte ik, na 10 dagen quarantaine in Kathmandu , 's-ochtends in een klein vliegtuigje met bestemming Badhrapur. Vandaar was het nog een volle dag verder oostwaarts met een kleine taxi naar Tharpu. En vandaar nog twee dagen lopen over een stoffige en hete dirtroad naar Changthapu, waar het avontuur dan écht zou beginnen: de start van de Great Himalayan Trail (GHT). Een 1500 kilometer lange culturele voettocht dwars door Nepal, van de uiterste oostgrens helemaal naar de westgrens.

Hoewel ik me een enorme geluksvogel voelde dat ik in deze tijden in Nepal mocht zijn, dat de Corona-situatie hier zo goed was en dat een lang gekoesterde wens nu echt uit zou komen, was er ook spanning.

Immers, de GHT is geen alledaagse, veel belopen trek, het oosten van Nepal wordt zelden door toeristen bezocht en het eerste Corona-jaar heeft desastreuze gevolgen gehad voor de Nepalese toerisme-industrie, waardoor veel lodges failliet zijn gegaan. Er waren dus wel wat zorgen om het vinden van de route en het vinden van accommodatie.

Vandaar dat we op het laatste moment toch besloten een gids mee te nemen. Ook al was hij zelf ook niet helemaal bekend met het uiterste oosten van Nepal, hij zou toch van onschatbare waarde kunnen zijn bij het vragen naar de weg en het ad hoc regelen van slaapplekken bij mensen thuis.

En, ook voor de eerste keer van mijn leven, toch ook maar een drager. Want de afgelopen jaren had ik al niet zo veel aan mijn conditie gedaan, vorig Corona-jaar had ik al helemaal veel op de bank gehangen met Netflix en Thuisbezorgd. Dus de rugzak met tent en kookspullen voor-het-geval-dat, woog opeens toch wel erg zwaar. En de route loopt van oost naar west, maar de rivieren lopen van noord naar zuid, wat betekent dat er elke dag heel veel klimmen en afdalen op het programma zou staan!

Om een heel lang verhaal kort te maken: het was mooi, en het was zwaar. Een unieke belevenis, ook met in het achterhoofd dat deze weinig belopen route wellicht binnen enkele jaren verdwenen zal zijn vanwege de wegen die overal worden aangelegd en die het landschap en de reisgewoontes van de mensen ingrijpend veranderen, en ook de voortdurende Corona-pandemie, die de al magere toerisme-infrastructuur nog verder zal uithollen.

Het was ook een helende, transformerende belevenis. Letterlijk: de kilo’s vlogen eraf, zorgen en beslommeringen verdwenen uit het hoofd. Spierpijn verdween, soepele spieren en zachte huid kwamen tevoorschijn. Een leven volgens een simpel stramien. Acht uur naar bed, vijf uur de wekker, zes uur op pad. Een leven van enkel lopen, met het geluid van vogels en ruisende rivieren. En steeds wisselende landschappen, uitzichten, dorpjes, mensen om van te genieten. En dhal bhat. Elke dag twee keer. Veel westerlingen schijnen dat dieet van rijst, linzensoep en groenten niet te trekken, maar wat was ik elke keer weer dankbaar voor die smakelijke en super voedzame maaltijd, met liefde op een houtvuurtje bereid, met groenten en kruiden uit de eigen achtertuin. Zeker na weer een zware dag klimmen en dalen.

Corona leek hier in de bergen niet te bestaan. In Kathmandu eigenlijk al niet, maar hier in de buitenlucht en op het platteland al helemaal niet. En dus ook niet die spanning en somberheid die ik in Nederland had vanwege de uitzichtloosheid en de polarisatie in de samenleving. Even in een andere wereld, letterlijk.

En toen kwamen er hier en daar toch wat berichten over de situatie in India die uit de hand aan het lopen was, en zorgen of -of beter gezegd wanneer- een en ander over zou slaan naar Nepal. Wat leek dat allemaal ver weg, en alle aandacht en energie ging al snel weer naar de volgende klim van 1000 meter of meer.

Tot we na pakweg veertig dagen onderweg hoorden dat er een lockdown aan zat te komen. Met nog zo’n twee-en-een-halve dag lopen tot het geplande einde van deze eerste etappe toen toch maar halsoverkop een jeep terug naar Kathmandu geregeld en gelukkig weer veilig in het resort aangekomen. Nog net op tijd voor een massage, een scrub en een pedicure in het stadscentrum, dat dan weer wel. Maar verder wel een enorm abrupte overgang en brute verstoring van de rust en het ritme van het leven in de bergen.

En nu dus in lockdown. Aan het zwembad, in de zon, met lekker eten en een hete douche en goed bed. Niet slecht, en voor nu goed uit te houden.

Maar voor hoe lang? De lockdown is nu voor twee weken ingesteld, maar de vorige keer werd dit telkens verlengd tot uiteindelijk zes maanden. Lockdown is hier ook echt lockdown. Met politie op kruispunten enzo. Voor de mensen hier echt vreselijk omdat ze financieel echt bijna geen vlees op de botten meer hebben. Het vooruitzicht van maanden geen inkomen geeft veel zorgen en stress.

En wat gaan wij nu doen? In eerste instantie voelt halsoverkop terug naar Nederland voor mij niet fijn. Maar wat als straks ook geen vluchten uit Nepal meer top Schiphol toegelaten worden?

En hoewel de Coronacijfers enorm stijgen lijken we hier nog goed te zitten: het resort is op een afgesloten compound gelegen, ver buiten het drukke centrum, we zijn de enige gasten en het personeel houdt zich netjes aan de maatregelen, wordt regelmatig getest en maakt alles goed schoon.

En voorlopig even goed uitrusten, foto’s bewerken, website bijwerken, lezen en schrijven is voor nu een prima tijdsbesteding. Maar is dat na een maand ook nog leuk? Weg uit Nepal naar een andere bestemming dan? Maar waarheen? Volgens mij is heel de wereldkaart op dit moment nog oranje/rood/zwart gekleurd…

Tijd voor wat meditatie en contemplatie..

Bijzonder om dit jaar Kathmandu weer te mogen bezoeken! De eerste keer was voor mij in 1993, de laatste keer 2012. En iedere keer volgden de veranderingen elkaar snel op. Van luchtpost persoonlijk ophalen bij de poste restante naar inbellen in een internet-café, van muesli-fruit-curd naar houtoven pizza en ga zo maar door. En wat nu vooral opviel: van tuktuk’s voor iedereen naar iedereen zijn eigen motorfiets.

Hoewel het sinds eind januari officieel weer is toegestaan om als toerist Nepal binnen te komen is er nu vrijwel geen toerist te bekennen. Thamel, het eens bruisende hart van de toeristenindustrie, oogt nu vreemd leeg. Niet dat er niemand op straat is -integendeel, het openbare leven is voor veel Nepalezen sinds het opheffen van de lockdown van zes maanden weer vrijwel terug naar normaal- maar de afwezigheid van toeristen werkt vervreemdend. Ook veel gesloten rolluiken, veel winkels en bedrijven zijn immers afhankelijk van inkomsten uit het toerisme en hier is geen staatssteun. In Thamel, en ook bij Swayambunath, de apentempel, veel sloop, renovatie of reparatie van gebouwen. Ik neem aan nog steeds als gevolg van de grote aardbeving, inmiddels al weer 6 jaar geleden.

Het meerendeel van de mensen op straat draagt een mondkapje. Zou dat zijn vanwege het gezagsgetrouwe karakter van de Nepalezen? Of vanwege de steeds groter wordende invloed van China? Of is het eigenlijk gewoon best handig, in verband met het stof en de smog? Mensen die geen mondkapje dragen worden daar overigens niet op aangekeken. De sfeer is heel gemoedelijk, zoals ik dat ook van vroeger hier ken. Bijzondere ervaring om te zien hoe dat hier gaat met social distancing, open winkels en cafés. Alsof er geen corona bestaat. ‘Only in America and China’ volgens een restauranthouder… In ieder geval schijnen er relatief weinig besmettingen en overlijdens te zijn geweest en de mensen moeten gewoon door met hun leven, om te overleven.

Over covid gesproken: een van de vereisten om Nepal binnen te komen is een verplichte quarantaine van 10 dagen. Of 7. Of 14. Of toch 10? Niemand weet het precies en ook ziet niemand erop toe in welk hotel je dat doet en in hoeverre je je daar aan houdt. Deze quarantaine periode en de onduidelijkheid daarover is wat veel toeristen ervan weerhoud om een vakantie te boeken. Voor ons is dat geen probleem en maken we juist dankbaar gebruik van deze verplichte beperking om eens goed uit te rusten en te acclimatiseren. Er wachten ons binnenkort namelijk vele dagen, weken of zelfs maanden flink doorstappen in de bergen!

Toch iedere keer weer opvallend hoe dat werkt: dat als je iets loslaat, er dan opeens nieuwe deuren voor je open gaan…
Had ik er de weken na de Walk of Wisdom helemaal vrede mee om de rest van het sabbatical jaar in Nederland te lopen, na enige tijd kon ik toch de in mijn achterhoofd knagende gedachte aan de Great Himalayan Trail niet meer negeren. In pakweg 100 dagen zo’n 1500km van oost naar west Nepal lopen was immers een lang gekoesterde wens voor dit speciale jaar….

Maar hoe zat het nu eigenlijk ook alweer precies met de corona-reisbeperkingen voor Nepal?

Na enig gegoogle… bleek zowaar dat het inmiddels wel degelijk mogelijk is om -onder voorwaarden- naar Nepal te gaan! En toen ging het ineens erg snel: binnen een dag een speciale covid-reisverzekering geregeld, de volgende dag een afspraak voor het ophalen van een visum op het consulaat in Amsterdam geregeld en dezelfde dag ook een zeer betaalbaar vliegticket op de kop getikt. En als toetje een prachtige locatie voor de verplichte quarantaine bij aankomst kunnen vinden. Uiteraard nog even spannend, de verplichte PCR-test net voor vertrek, maar uiteindelijk zat ik dus ineens ‘zomaar’ in Nepal! 

Een Pindo als in: Pelgrim In Nepal Door Omstandigheden.

Wat een heel andere wending aan het ‘wat kan er wel?’-denken dat ik net herontdekt had.! Waarbij ik me heel goed realiseer hoe bevoorrecht ik ben om over voldoende tijd, geld en energie te beschikken om de vrijheid te hebben deze keuzes te maken. Vrijheid: het bewust maken van keuzes en het nemen van de verantwoordelijkheid voor de consequenties van die keuzes. Vrijheid als de sleutel tot het nemen van eigen regie in het leven. Wat fijn om dat nu wederom te mogen ervaren…

En wat wens ik anderen dat ook toe, Met name de mensen hier in Nepal, die voor hun bestaan zo afhankelijk zijn van inkomsten uit het toerisme dat nu helemaal plat ligt. Ik ben daarbij zeer geraakt en geïnspireerd door het werk van voormalig collega Hans Buijing die mij in contact bracht met een lokale Nepalese gids. In 2015, na de grote aardbeving in Nepal, heeft Hans eigenhandig de stichting ‘Helping Thulo Parsel’ opgericht en inmiddels zijn er dankzij de donaties aan deze stichting reeds 31 nieuwe, aardbevings-bestendige huizen gebouwd, naast het uitdelen van voedselpakketten en het aanleggen van een nieuwe watervoorziening. Prachtig werk, zeker als je bedenkt dat de overhead van deze stichting vrijwel nihil is en dat men niet alleen financiële en materiële middelen ter beschikking stelt, maar er ook niet voor schuwt om op eigen kosten naar Nepal af te reizen om daar letterlijk de handen uit de mouwen te steken. Hulde!

Dus in tegenstelling tot hoe ik het op mijn eerdere trektochten in Nepal deed ga ik nu de komende maanden in ieder geval deze gids en een drager huren en dus van inkomen voorzien. En verder ga ik bedenken hoe ik -al dan niet via deze stichting- ook op andere manieren nog een bijdrage kan leveren aan het welzijn van de prachtige mensen van dit prachtige land!

Namasté!

Na jaren sparen is 2021 nu mijn ‘sabbatical year’.. Ik zal niet ontkennen dat het doorstrepen van alle mooie plannen vanwege de wereldwijde corona-maatregelen aanvankelijk een behoorlijk bittere pil om te slikken was.. Het gebrek aan perpectief was stiekum toch behoorlijk aan mijn mentale gezondheid aan het vreten en ook fysiek was ik er na bijna een jaar Thuisbezorgd-Netflixend-Bankhangend niet best aan toe.. Met het motto ‘wat kan er wél?’ spontaan besloten om de Walk of Wisdom te gaan lopen. Een prachtig ‘pelgrimspad’ rond Nijmegen van ongeveer 140km.. En weer of geen weer, wat was het een louterende ervaring om jezelf al lopend weer stapje voor stapje terug te vinden.

Solvitur ambulando!

Uiteraard viel het in het begin niet mee: alle fysieke en mentale shit die loskomt voordat het afgevoerd wordt. ‘Niet leuk, wel goed!’ zoals ik zelf vaak zeg in de spreekkamer…. Maar uiteindelijk is de belong de helende werking van de natuur, de stilte, de fysieke inspanning, de afwezigheid van herrie, drukte, nieuws en social media. En wat is Nederland toch mooi!

Corona-reisbeperkingen? Wat mij betreft ga ik nu het hele jaar lopen.

Een Indo was ik al…

En nu dus ook een Pelgrim In Nederland Door Omstandigheden

In mei 2008 begon ik als bedrijfsmaatschappelijk werker bij het ministerie van LNV aan de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. Enige tijd later kwam daar ook het iets verderop gelegen ministerie van EZ bij. Het bleek al snel een vrijwel perfecte match. Zowel medewerkers als leidinggevenden konden goed uit de voeten met mijn stijl van werken. Op mijn beurt voelde ik me gewaardeerd en uitgedaagd me te blijven ontwikkelen. Ik ontdekte al snel dat de werkelijkheid een oneindige variatie kent aan situaties en vraagstukken waar mensen mee worstelen, zowel privé als op het werk. Ik ontdekte ook dat het daarbij in de kern vaak neer komt op een beperkt aantal basisprincipes.

Neem nu het begrip ‘Eigen Regie’. Door mij vaak in een gesprek ingeleid met de toverwoorden ’En nu…?’ Nu dit gebeurd is, nu dit de situatie is: wat wil jij nu? Wat heb jij nu nodig? Wat ga jij nu doen om te komen waar jij wilt zijn? Reflecteren op wat er gebeurd is, waar dat door kwam en wie daarbij wat deed, geeft inzicht en kennis om van te leren. De ’En nu…?’ vraag voorkomt daarbij dat je doorslaat in klagen en slachtofferschap. Het brengt je weer in het ‘nu’. Het helpt je de de werkelijkheid te zien zoals deze is, en niet zoals je zou willen dat deze is. Dat geeft de mogelijkheid om van hieruit weer regie te nemen. Door stil te staan bij de vraag wat je nu nodig hebt. En te beseffen dat je altijd de vrijheid hebt om te kiezen wat jij nu wilt doen.

Dat leidt meteen naar een ander belangrijk basisprincipe: ‘Vrijheid = Verantwoordelijkheid Nemen’. Je hebt de vrijheid om zelf te kiezen wat jij wilt doen met jouw tijd, geld en energie. De catch is dat elke keuze een consequentie heeft. Vrijheid is niet hetzelfde als vrijblijvendheid… Ik merkte dat mensen het vaak moeilijk vinden om iets als een keuzemogelijkheid te zien. ‘Moeten’ versus ‘willen’. Als je geen keuze hebt, hoef je er immers ook geen verantwoordelijkheid voor te nemen… Terwijl kiezen voor wat je wilt nu juist een kenmerk van vrijheid is. Het punt is dat het vaak aan bewustzijn ontbreekt om hierbij een juiste afweging te maken. Bewust stilstaan bij vragen als ‘Wat is het mij waard om hiervoor te kiezen?’ Welke waarde heeft dit voor mij?’

Deze basisprincipes bleken een stevig fundament voor mijn werk waarmee ik met veel plezier en succes medewerkers en leidinggevenden kon spiegelen en adviseren. ‘Time flies when you’e having fun’ en de dagen, weken en jaren vlogen letterlijk voorbij. En zo merkte ik eind 2020 ‘opeens’ dat ik weliswaar 10 jaar geleden enthousiast was gestart met verlof sparen middels de Levensloop-regeling, maar dat ik eigenlijk helemaal niet zo bewust had stilgestaan bij de consequenties van deze keuze.

Namelijk dat kiezen voor de vrijheid van een ‘sabbatical year’ als consequentie heeft dat ik daarmee de vastigheid van mijn geliefde werkplek bij deze ministeries opgeef. En dat het niet zeker is waar ik na dit jaar terecht kom. En of dat ook weer zo’n mooie match zal zijn.

Daarbij kwam nog dat de wereldwijde corona-reisbeperkingen vooralsnog een lelijke streep zetten door bijna alle mooie plannen die ik voor dit jaar in gedachten had. En ondertussen was het koud, nat en grijs in Den Haag en zat ik dus vast in Nederland. ‘Heb ik daar dan mijn leuke werk voor opgegeven?’ Is dit dan het vooruitzicht voor het komende jaar?’ Vrijheid kan ook als leegte voelen… Voor je het weet steken het klagen en slachtofferschap de kop op.

En nu…? Blijf ik herhalen dat ik wens dat de werkelijkheid anders is dan deze is of pak ik regie? Ben ik bereid te onderzoeken welke kansen deze situatie wellicht biedt? Wat wil ik, waar heb ik nu behoefte aan? Wat kan er wél? Wat ga ik nu doen?’ Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat!’

Een glimlach vormt zich op mijn gezicht. Tijd om alle wijsheden die ik zo mooi verkondig heb zelf in de praktijk te brengen! Koekjes van eigen deeg: lekker!